Bo Tarenskeen - Haarlemmerdijk 128-II

Theater

door Bo Tarenskeen en Roosmarijn Pallandt. Gezien: 15/2 Theater Frascati, Amsterdam. Te zien t/m 6/4. Inl: botarenskeen.nl

●●●●●

‘Als ik ‘ik’ zeg en u kijkt naar me, wat denkt u dan?” Acteur Bo Tarenskeen goochelt in zijn solovoorstelling Heidegger inventief met identiteit. Evenals in zijn eerdere solo’s geeft hij op poëtische, ingetogen wijze vorm aan filosofische vragen. Hoe behoedzaam ook, ineens barst Tarenskeen los in een woedeaanval. Briljant en schokkend is de scène waarin hij het besluit van nazi-Duitsland om de joodse bevolking te elimineren vormgeeft. „Het is de koffie!”, roept hij uit. De nazi’s waren niet dronken, nee, de beslissing kwam beredeneerd en weloverwogen tot stand. Dat maakt het nog gruwelijker.

Tarenskeen vertolkt een joodse professor die vriendschap sloot met de Duitse filosoof Martin Heidegger, beroemd van Sein und Zeit (1927). „Onleesbaar, zelfs in Duitse vertaling”, aldus Tarenskeen ironisch-luchtig. Tegen de achtergrond van reusachtig uitvergrote foto’s van Roosmarijn Pallandt reflecteert Tarenskeen op de tragische vriendschap tussen de beide geleerden.

Heidegger was wél geïnteresseerd in denken, maar niet in de mens. Hierin schuilt de reden dat hij de overstap maakte naar het fatale totalitarisme van de nazi’s. In een prachtig uitgebalanceerde rol, die het midden houdt tussen performance en hoorcollege, probeert Tarenskeen tot verzoening te komen met het kwaad. „Als een leeuw of wolf ons aanvalt, dan is dat de natuur. Maar als de denkende mens ons welbewust aanvalt, is dat verschrikkelijk”, redeneert hij.

Zijn manier van theater maken is associatief. De natuurfoto’s van Pallandt, genomen over de hele wereld, hebben een genezend effect. Een oerboom in de jungle brengt de acteur op de gedachte dat die boom de hele wereld omsluit. De kroon draagt de hemel, de wortels grijpen de aarde vast. Een mooie metafoor van de verwevenheid van hemel en aarde, van goed en kwaad. Waarin de aarde niet per se kwaad is, want zo ingewikkeld liggen deze waardeoordelen.