Grand Café 't Gelagh - Varkenmarkt 17

Cultureel, knus, gemoedelijk en bovenal gezellig; dit zijn woorden waar Gorinchem mee omschreven kan worden. Een dagje uit geschikt voor jong en oud, en activiteiten voor ieder wat wils. Gorinchem is de grootste vestingstad van Nederland, maar kan met zijn ruim 36.000 inwoners gezien worden als een klein stadje. De rijke geschiedenis is tot op de dag van vandaag nog steeds goed terug te zien; dát is wat de stad zo interessant maakt. 

Geschiedenis

Gorinchem is ontstaan in de elfde eeuw en is daarna uitgegroeid tot de grootste vestingstad van Nederland. Dit is tegenwoordig nog goed te zien. De binnenstad wordt namelijk omringd door een vestingwal, die in de 13^e eeuw diende als bescherming tegen de buurstaten Holland en Gelre. Toegang tot de stad was enkel mogelijk via één van de stadspoorten. De stadspoorten werden verdedigd door middel van kanonnen; deze staan er nog steeds.

In 1417 is Gorinchem toch aangesloten bij Holland met het gevolg dat de handel zo danig groeide dat Gorinchem uitgroeide tot de ‘Achtste stad van Holland’. Na deze bloei volgde er een grote tegenslag. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog namen de calvinistische Watergeuzen 19 rooms-katholieke priesters en broeders gevangen en brachten hen over naar Den Briel. Hier werden zij gemarteld en opgehangen en werden zo bekend als de Martelaren van Gorinchem.  

In de 17^e eeuw kende Gorinchem niet alleen een groei in de economie, maar ook in de kunst en wetenschap. In deze tijd groeide ook het aantal grotere bedrijven. Daarnaast brachten de kunst en wetenschap bekende Gorcumers voort. Denk hierbij aan de dichter Dirk Camphuijsen en de kunstschilder Abraham Bloemaert.

Gorinchem kende vervolgens nog tegenslagen tijdens de Franse overheersing maar krabbelde er toch weer bovenop. Zo ging Gorinchem deel uitmaken van de Nieuwe Hollandse Waterlinie en zorgde de ontwikkeling van een stoommachine, met een station in Gorinchem, voor een groei in de handel en het aantal grote fabrieken. Voor de arbeiders werden woonplaatsen gecreëerd in de wijken West en Lingewijk, en werd Gorinchem na de Tweede Wereldoorlog verder uitgebreid met de aanleg van de woonwijken de Haarwijk, Gildenwijk en Wijdschild.

Bezienswaardigheden

In de binnenstad zijn verschillende culturele bezienswaardigheden te vinden. Deze leert men meer over de geschiedenis van de stad en laat de geschiedenis leven. Een aantal bezienswaardigheden, die zeker niet gemist mogen worden tijdens een dagje uit, worden verder beschreven.

Vestingwal
De kenmerken van de rijke geschiedenis van Gorinchem zijn nog steeds zichtbaar én erg interessant om te bezoeken. Zo is de binnenstad namelijk omringd met een vestingwal; tijdens een ontspannende wandeling kan hier de geschiedenis verder ontdekt worden.

De vestingwal is oorspronkelijk aangelegd als verdediging van de stad en beschikte over vier stadspoorten om toegang te krijgen tot de stad. Van deze stadspoorten is er nog één in tact; de Dalempoort. Deze werd verdedigd met kanonnen die nog steeds te vinden zijn op de stadswal. 

Tijdens een wandeling passeert u ook Het Tolhuis; dit Rijksmonument werd vroeger gebruikt om tol te heffen voor de schepen die langs kwamen, en zijn er ook nog verschillende molens (Molen De Hoop en Molen Nooit Volmaakt) te vinden die er sinds de 18^e eeuw staan.

De Grote Kerk
De Grote Kerk is beeldbepalend voor de binnenstad van Gorinchem. Op deze plaats stond eerder een gotische kerk, maar deze is na beschietingen van de Fransen rond 1813 beschadigd. Eerst werden er alleen nog erediensten gehouden bij mooi weer, daarna is toch besloten om het gebouw af te breken. Na het bouwen van de huidige kerk is deze op 4 mei 1851 ingewijd. De kerk wordt tegenwoordig niet enkel meer gebruikt voor erediensten; ook voor herdenkingen, tentoonstellingen, concerten en andere culturele activiteiten.  

De Grote Toren

Grenzend aan de Grote Kerk ligt de Grote Toren. Dit opvallende gebouw kan op afspraak of in de maanden mei t/m september beklommen worden tussen 13:00 en 15:00. Vanaf hier kun je genieten van een uniek uitzicht over de stad.

Hugo de Groot poortje
Zoals de geschiedenis ons leert is Hugo de Groot in 1621 ontsnapt uit het dichtbijgelegen Slot Loevestein. Hij heeft dit gedaan door zich te verstoppen in een boekenkist en zich vervolgens om te kleden als metselaar in een huis in de stad. Daarna is hij via dit poortje weer naar buiten gegaan en gevlucht. Sindsdien wordt dit ook wel het Hugo de Groot poortje genoemd.

Hendrick Hamel Museum
Hendrick Hamel wordt in Gorinchem niet vergeten. Zijn leven begon en eindigde namelijk hier, maar in de tussentijd heeft hij een bijzondere reis afgelegd. Hij was namelijk de eerste die verslag legde over Korea. In 1653 is zijn schip kapotgeslagen voor de kust van Korea waarna hij jarenlang vastzat. Deze spannende reis wordt verder beschreven in dit museum.

Bereikbaarheid

Gorinchem heeft een centrale ligging in het land waardoor het eenvoudig bereikbaar is. De stad is te vinden op circa 45 minuten van Rotterdam en 30 minuten rijden van Utrecht en Breda. Daarnaast heeft de stad een gunstige ligging naast de A15 en A27 waardoor de stad goed te bereiken is.

De stad is overigens niet enkel bereikbaar met de auto, maar bijvoorbeeld ook met de trein (Gorinchem beschikt over een eigen treinstation) of met de bus. Verder is de stad voor de omwonenden goed bereikbaar per fiets.