Hervormde Gemeente 's-Gravendeel - Hendrik Hamerstraat 1

Mooie kerk. Hier ga ik elke zondag heen

Fijne gemeente om in te kerken. En natuurlijk het enige pand in's-Gravendeel met echt karakter. Centrum bepalend wat mij betreft

De Grote of Oude of Dorpskerk van 's Gravendeel is de NH Kerk aan de Hendrik Hamerstraat 1. 's-Gravendeel heeft vijf kerken, waarvan vooral die hervormde kerk in het oog springt. Zij staat midden in het dorp en wordt half omringd door een kerkgracht. De plek waar deze kerk zich bevindt staat plaatselijk bekend als De Heul. De hervormde gemeente die hier kerkt valt, evenals die van de gereformeerde Ontmoetingskerk aan de Vlasakker, onder de Protestantse Kerk in Nederland. Verder vindt men hier kerkgebouwen van de Christelijke Gereformeerde Kerken, de Gereformeerde Gemeenten in Nederland en de Oud Gereformeerde Gemeenten in Nederland. Oude landkaarten van 's-Gravendeel laten overduidelijk zien, dat de plaats waar het huidige kerkgebouw van de Hervormde gemeente staat, ook vroeger de plaats geweest moet zijn waar de eerste kerk heeft gestaan. Wanneer de eerste kerk is gebouwd is niet te achterhalen. Dominee Blokkius duidt de "kerck" aan als "getimmerte". In de dagen van Ds. Mochart is er sprake van een "kerckehuis". Waarschijnlijk heeft men het dus over een houten kerk. Hendrik Hamer, tussen 1621 en 1653 predikant in 's-Gravendeel, zet zich in voor de bouw van een stenen kerk. In 1637 wordt de stenen kerk voltooid. Tot 1840 verandert er weinig aan de plattegrond van het gebouw. Wel is in de loop der jaren de kerk verbouwd, aangebouwd, gerestaureerd e.d., hij werd met toenemende jaren te klein. In 1904 breekt een grote brand uit en besluiten de kerkvoogden het kerkgebouw in vergrote vorm te herbouwen. Zij geven de architect opdracht de "oude" kerk niet alleen te voorzien van de noordelijke, maar ook van een zuidelijke aanbouw. Zo verrijst er in 1905 een kerkgebouw, waarvan de plattegrond thans nog lijkt op een "Grieks kruis" (een kruis waarvan de vier benen even lang zijn). Dit ondanks het feit dat er rond 1950 en 1980 kleine veranderingen in het grondplan van het kerkgebouw zijn aangebracht. De in 1940 verwoeste torenspits werd in 1951 herbouwd. Evenals de Kansel uit de bouwtijd en de Gebrandschilderde ramen door H. Korteweg en J.J. van Staveren. Het orgel is in 1962 gebouwd door de firma Nils Hammarberg (Göteborg, Zweden). Er zijn in elk geval diverse historische zaken te bezichtigen. Er worden nog gewone diensten gehouden, openingstijden derhalve: de ochtenddiensten beginnen om 10.00 uur, middagdiensten beginnen om 17.00 uur.