Joodse Begraafplaats Zeeburg - Valentijnkade 124

De joodse begraafplaats Zeeburg: een cultuur- en natuurhistorisch monument

De joodse begraafplaats Zeeburg was van 1714 tot 1914 de laatste rustplaats voor ca. tachtig procent van de Asjkenazische joden van Amsterdam. Hier zijn ongeveer 100.000 kinderen en volwassenen begraven. Bijna 70 procent van die begravenen was jonger dan 13 jaar. In 1914 was het terrein vol en was uitbreiding vanwege bouwplannen van de gemeente onmogelijk. De nieuwe begraafplaats in Diemen nam de rol van Zeeburg over.

Tot aan de oorlog werd Zeeburg nog enigszins onderhouden, daarna veroverde de natuur het terrein. De grafstenen zakten scheef, vielen om, of werden tussen het geboomte vermorzeld. De begraafplaats werd natuurgebied – en als ecologisch schild rond het Flevopark een voor Amsterdam zeer wezenlijk natuurgebied. Maar daarmee verdween de cultuurhistorische betekenis van het gebied wel geheel uit het zicht.

In 2006 besloten een aantal mensen het tij te keren. Dat leidde eind 2008 tot de oprichting van de Stichting ‘Eerherstel Joodse Begraafplaats Zeeburg’. Herstel van de oorspronkelijke situatie voor het terrein als geheel was onbegonnen werk en vanwege de natuurwaarde van het gebied ook onwenselijk. In plaats daarvan besloot de stichting aan het zuidelijke uiteinde van de begraafplaats, grenzend aan de Valentijnkade, één vak met ongeveer 100 zerken (op vierhonderd graven) uit de periode 1883-1885 vrij te maken en te restaureren.

In 2014 werd de begraafplaats aangewezen als gemeentelijk monument.

Deze site vertelt u meer over zowel de begraafplaats (o.a. een korte geschiedenis en informatie over hier begravenen), als de stichting (o.a. bestuurssamenstelling, restauratiewerkzaamheden), en over bezoek- en contactmogelijkheden.

foto: Anita Neefjes (2016)