Stichting Mooi Baarn - Waldeck Pyrmontlaan 14

In 1920 schonk mejuffrouw J.M.F. IJsendijk het stuk grond dat bekend is als het Maarschalksbos aan de gemeente Baarn onder een aantal voorwaarden. Deze voorwaarden, voor zover van belang, luiden als volgt (letterlijk geciteerd in oude spelling):

1. dat gemelde percelen overeenkomstig de tegenwoordige bestemming steeds als wandelplaats zullen moeten dienen en ten allen tijde voor het publiek toegankelijk blijven, dat de percelen steeds door de Gemeente in behoorlijke staat moeten worden onderhouden, opdat het geheel aan zijn bestemming kan blijven beantwoorden.
2. dat op het onroerend goed nimmer gebouwen zullen mogen worden
   gesteld ...''

Uit bovengemelde bewoordingen kan worden opgemaakt dat niet alleen de gemeente of de erfgenamen van mej. IJsendijk, maar ook de inwoners van Baarn belanghebbenden bij of zelfs begunstigden zijn van deze schenking. Het zijn toch de inwoners van Baarn die kunnen worden aangeduid als ‘het publiek’ in de schenkingsakte. In de jaren zestig heeft de gemeente, op zoek naar een geschikte locatie voor het ziekenhuis, met de erfgenamen van mej. IJsendijk een deal gesloten. Deze overeenkomst hield in dat zij, tegen betaling van een bepaald bedrag, zouden afzien van een mogelijke procedure tegen de gemeente Baarn, als de gemeente in het Bosje van IJsendijk een ziekenhuis zou bouwen ten behoeve van de inwoners van Baarn. Een aantal inwoners van Baarn onder leiding van mr. Groote (advocaat in Baarn) heeft destijds hiertegen geprotesteerd en geprocedeerd, helaas zonder succes. Het is de vraag of eenzelfde procedure in de huidige tijd eenzelfde lot beschoren zou zijn. Wat de gemeente niet heeft erkend toen en in feite ook nu, is dat de schenking niet alleen de gemeente als begunstigde had, maar juist de inwoners van Baarn. Het Maarschalksbos was ten tijde van de schenking ook al open voor het publiek en daarin was toen ook al een hertenkamp gevestigd. De gemeente heeft de schenking aanvaard en daarbij de verplichting op zich genomen om het bos in goede staat van onderhoud te houden (inclusief hertenkamp) en het te laten gebruiken door de inwoners van Baarn en wel zonder bebouwing. Deze visie werd, zoals hiervoor gezegd, door de gemeente ook voor de bouw van het ziekenhuis al bestreden in de hiervoor bedoelde procedure. Volgens de gemeente was “het publiek” te onduidelijk en daarom geen belanghebbende bij de schenkingsovereenkomst.

Naast deze schenking met voorwaarden is er nog een tweede zakelijk recht gevestigd op het bos, namelijk een erfpachtovereenkomst die de gemeente heeft gesloten met het ziekenhuis. Toen het ziekenhuis geen gebruik meer maakte van het zusterhuis is dit afgebroken en daar waar het stond zijn weer bomen geplant. Dit deel maakt daarom feitelijk geen deel meer uit van het gebouwde en heeft haar oorspronkelijke bestemming van bos/park weer teruggekregen.

De gemeente overweegt nu om woningen te bouwen op de plek van het voormalige zusterhuis al dan niet met een zorgkarakter en het ziekenhuis of te herbouwen met zorg/woning bestemming of het gebouw dat er nu staat om te turnen in een (zorg)wooncomplex. Als het ziekenhuis daar - op een paar uitgeklede poliklinieken na - niet meer gevestigd is, is het nu aan de inwoners van Baarn om zich over de toekomst van het bos uit te spreken.

In de verkiezingsprogramma’s voor de gemeenteraadsverkiezingen komt dit onderwerp terug. De meeste partijen staan niet echt negatief tegenover het bebouwen van het bos. Dit vanuit de gedachte dat de woningnood groot is en iedere gemeente, dus ook Baarn, de opdracht heeft om nieuwe woningen te bouwen. Alleen daarbij wordt onvoldoende acht geslagen op de niet minder belangrijke groenopdracht die ook voor de gemeente Baarn geldt, om voldoende bomen te behouden en te planten. De noodzaak om dit te doen is uitermate dringend zoals ook blijkt uit het recent verschenen IPCC-rapport. Bomen zijn essentieel om de effectieve CO2-opname in het halen van klimaatdoelen.

Bij het plan om te bouwen in een bosrijke omgeving wordt altijd gemeld dat er geen boom zal worden gekapt, maar de ervaring leert dat percelen die uitgegeven worden bij nieuwbouwwoningen heel vaak kleiner zijn dan 350 m2 en dan kan er volgens de regelgeving uiteindelijk zonder vergunning toch gekapt worden.
Dus rond iedere woning die in het bos zal verrijzen zullen de bestaande bomen worden gekapt. Misschien gebeurt dat niet meteen, maar uiteindelijk wordt het een kale bedoening.

Mooi Baarn komt op voor het behoud van ons erfgoed. Het Maarschalksbos hoort daar nadrukkelijk ook bij. Voor Mooi Baarn zal dan ook het behoud van het bestaande bos voorop staan. Geen andere gebouwen en geen grotere bouwvlek dan het ziekenhuis dat er nu staat. Als het bestaande gebouw gebruikt blijft voor ZORG, zal ons dat geen zorg zijn, maar tegen uitbreiding van het gebouwde zullen wij ons blijven verzetten.