Pura Vida Interior - Korte Vijverberg 2

Zijn vieze voeten laten het wiel van de draaischijf snel ronddraaien, terwijl zijn handen en voeten fijngevoelig en zachtjes over de klei strijken, alsof hij de sensuele vormen van een mooie vrouw tekent en streelt. Het zijn de handen van de vakman José Ortiz, die ons vertelt: klei is mijn vriend, schilderkunst is mijn vrouw en muziek is mijn minnares.

José Ortiz wordt beschouwd als een van de belangrijkste exponenten van de beeldende kunst van Nicaragua, door zijn veelzijdigheid als schilder, beeldhouwer en ceramist, door de constante kwaliteit en voortdurende vernieuwing van zijn werk en omdat hij nieuwe wegen heeft gebaand voor de keramiek van Nicaragua.

Hij is begonnen als autodidact door het navolgen van de technieken en tradities van zijn voorouders. Maar al snel ontwikkelde hij zijn eigen beeldtaal en bedacht hij zijn eigen technieken en ontwerpen waardoor het hem na veel toewijding en inzet lukte om zijn eigen plek te veroveren in de moderne beeldende kunst van zijn land.

Vanaf 1990 begint hij met zijn vernieuwende visie naam te maken in de kunstgalerieën van Nicaragua en een jaar later al worden zijn werken tentoongesteld in Sevilla en Madrid in Spanje. Daarna exposeert hij in Finland, Zweden, de Verenigde Staten, Taipei enz.

Vanaf 1993 (toen hij in Nicaragua de prijs kreeg voor ceramist van het jaar door de vereniging van schilders en beeldhouwers van Nicaragua) tot vandaag de dag heeft hij vele nationale en internationale onderscheidingen gekregen. In 2008 kende Nicaragua hem de hoogste onderscheiding toe die het land aan zijn meest markante artistieke persoonlijkheden toekent: de orde van de culturele onafhankelijkheid Ruben Dario.

Sommige van zijn werken zijn terug te vinden in prestigieuze kunstinstellingen zoals het museum voor moderne kunst ‘Fred Jones’ van de universiteit van Oklahoma en in persoonlijke collecties zoals die van koningin Sofía van Spanje.

“EEN DICHTER VAN KLEI”, “DE PICASSO VAN NICARAGUA” “DE REBELLIE VAN EEN CHOROTEEKSE GOD” zijn een paar van de bijnamen waarmee sommige persoonlijkheden van de cultuur van zijn land hem hebben geëerd toen ze over het werk van Ortiz schreven. Hij laat in zijn werk namelijk een grote artistieke en menselijke fijngevoeligheid zien. Zijn thematiek is heel breed; hij kan er namelijk muziek, literatuur, fantasieën, gevoelens van nostalgie, liefde, ecologie, sociale rechtvaardigheid enzovoorts in aansnijden.

Zijn kleuren en vormen hebben mensen enorm weten te boeien en worden al gezien als de “Ortiz-stijl”. Zoals hij zelf zegt: mijn werken zijn niet alleen decoratief,  ze zijn een verbinding tussen mijn meest intieme gevoelens en de mensheid.

De grote Nicaraguaanse schrijver en dichter Pablo Antonio Cuadra vatte het als volgt samen in 1993 toen hij over Ortiz schreef:

“ORTIZ BLIES ZIJN ADEM OVER DE KLEI VAN ZIJN VOLK EN LIET DAARMEE  ZIJN GLORIE HERLEVEN”

José Ortiz geeft zijn ideeën in keramiek weer.

José Ortiz vertelt: “Het was mijn moeder die me in inwijdde in de wereld van de klei. Ik groeide van kindsbeen af op in een omgeving van klei; mijn oma en mijn voorouders werkten ook in de klei.  Zoals iemand schreef gaf mijn moeder me borstvoeding met klei. Ik begon te werken in een pottenbakkerij voor huishoudelijke spullen. In 1986 begon ik een nieuwe visie op ceramiek te ontwikkelen, omdat alles wat ik zag hetzelfde was. Dat gaf wel een gevoel van angst, want het betekende voorbijgaan aan de tradities en de historische erfenis die in het dorp gevestigd waren. Het was een soort heiligschennis, want het is duidelijk dat er hier een groot respect voor de traditie heerste. Vanaf 1990 brak ik met de historische sluier. Voor mij was 1990 het moment met een voor en een na, toen ik mijn eigen ideeën begon te gebruiken. Als ik dat nu terugzie wordt ik er een beetje verlegen van. Ik maak me niet druk om de focus op de markt. Om te beginnen ben ik tevreden met mijzelf en wat mijn werk me heeft gebracht, de vrienden die ik heb. Door mijn visie heb ik kunnen exposeren in Centraal Amerika, de Verenigde Staten, Mexico, Finland, Zweden en Spanje, wat de eerste keer was dat ik in het vliegtuig ben gestapt en uit San Juan de Oriente ben weggegaan. 

Mijn tentoonstellingen bestaan meestal uit veertig stukken en ik ben mijn eigen curator. Ik heb stukken gestuurd naar tentoonstellingen waar ik zelf niet naartoe kon, maar mijn kunstwerken wel.  In 1997 had ik een hele prettige ervaring in de universiteit van Oklahoma waar ik uiteindelijk door werd gesterkt, omdat ik door de universiteit werd goedgekeurd, echt de faculteit van Schone Kunsten, waar ik mijn werk liet beoordelen en slaagde met goede cijfers. Nog mooier was het toen ik zag dat twee families erom vochten om mijn werk te kunnen kopen.

Ik heb negen kinderen, van verschillende leeftijden. Ik hoop dat de klei en de beeldende kunsten hen aantrekken.”

Het is niet niks. José Ortiz is waarschijnlijk de beste exponent van de vrije kunst in de keramiek van zijn land. Het schilderwerk van zijn keramiek toont de duidelijke invloed van de meester Leoncio Saenz. In zijn bescheiden huisje in San Juan de Oriente, heeft hij een kleine galerie met zijn kunstwerken. José Ortiz concludeert met nadruk: “Ik zou zeggen dat ik een volgeling van Leoncio ben.”