TeekensKarstens advocaten notarissen - Vondellaan 51

De schade zal met name binnen de horeca aanzienlijk zijn en dat brengt ons tot de vraag of nog andere mogelijkheden zijn om schade te verhalen als gevolg van de maatregelen. Het is immers nog geen half jaar geleden dat weer een lockdown afgekondigd werd. Nu het stof is neergedaald is het dan mogelijk ook een goed moment de schade als gevolg van corona te bepalen en de mogelijkheden om door nadeelcompensatie een deel van de schade terug te krijgen te onderzoeken.

Een mogelijkheid naast alle regelingen is om nadeelcompensatie te verzoeken. Als gevolg van de lockdownmaatregelen is het voor veel (horeca)ondernemers niet mogelijk geweest hun deuren te openen en voor veel evenementen om geen doorgang te vinden. Nadeelcompensatie houdt in dat op zich het rechtmatig handelen van de overheid – in dit geval het beheersbaar houden van corona en daarmee het beperken van het aantal contactmomenten – toch zo onevenredig kan zijn dat de schade die daardoor geleden is gedeeltelijk vergoed moet worden.

De toets die daarbij aangelegd moet worden is als volgt. Om te spreken van een onevenredig nadeel moet er een zogenaamde abnormale en een speciale last zijn. Een abnormale last houdt in dat er een zeer hoge omzetschade is – doorgaans wordt een drempel van 8% tot 15% van de jaaromzet gerekend – als direct gevolg van de overheidsbesluitvorming. Een speciale last houdt in dat de ondernemer zwaar getroffen is in verhouding tot vergelijkbare ondernemers die in een zelfde positie verkeren.

Veelal zal het niet moeilijk zijn aan te tonen dat sprake is van een abnormale last. Met alle maatregelen is de horeca bijvoorbeeld ernstig getroffen en zullen de omzetten daarbij navenant gedaald zijn. Wat wel een mogelijke drempel is, is de speciale last. In hoeverre kan de individuele ondernemer worden onderscheiden van anderen. Als we de horeca als uitgangspunt nemen zal een vergelijking tussen het ene café en het andere café niet snel tot de conclusie leiden dat sprake is van een speciale last, omdat het ene café waarschijnlijk een even grote schade heeft als het andere café. De vraag is dan ook of die vergelijking in dit geval op zou moeten gaan. Betoogd zou immers ook kunnen worden dat we niet het café moeten vergelijken met een ander café, omdat dan nooit een speciale last kan worden gesteld, maar zou dat café moeten worden vergeleken met andere segmenten in de horeca die minder zwaar getroffen zijn, bijvoorbeeld ondernemers die to-go concepten hebben kunnen uitrollen.

Dit is een vraag die nog beantwoord moet worden. Koninklijke Horeca Nederland is wel een procedure gestart om nadeelcompensatie te verkrijgen voor alle horeca, maar deze procedure is afgewezen. De rechtbank Den Haag oordeelde dat voor de beoordeling van de vraag of nadeelcompensatie toegekend kan worden het relevant is of de individuele horecaondernemers onevenredig nadeel hebben ondervonden van de coronamaatregelen. Daarbij neemt de rechtbank in aanmerking dat niet alle horecaondernemers daarvan op dezelfde manier of in gelijke of vergelijkbare mate nadeel hebben ondervonden. Het gaat volgens de rechtbank om een zo diverse groep ondernemers en een zo complex samenstel van verschillende maatregelen en gedragingen door de staat dat het niet goed mogelijk zou zijn om de vorderingen van al deze ondernemers ineens gezamenlijk te behandelen zonder de specifieke omstandigheden te beoordelen. De uitspraak kunt u hier nalezen.

Het is niet duidelijk of de rechtbank hier een kiertje open laat voor individuele horecaondernemers om wel nadeelcompensatie te vragen, wel kan het de moeite waard zijn dit nader te onderzoeken. Daarnaast is ook zeker goed denkbaar dat andere bedrijven – zoals uitzendbureaus of touroperators – ernstig getroffen zijn als gevolg van de coronamaatregelen. Voor diegenen die het lef hebben om nadeelcompensatie te vragen kan dit dan ook een gouden kans zijn om alsnog enige schade terug te krijgen van de overheid.